بذر جعفری

بذر جعفری را چگونه بکاریم؟ جعفری گیاهی دوساله هستش، یعنی در سال اول به اندازه کامل رشد میکنه و پس از سرمای زمستان، در سال دوم شکوفا میشه، بذر میده و از بین میره. اگر جعفری رو برای استفاده روزانه میکارین و میخوایین بذر جعفری بخرین که در خانه پرورش بدین پس بهتره پس باید نحوه کاشت بذر جعفری رو آشنا بشین. پس با یکی دیگر از محصولات سبزآفرین همراه ما باشین.

چرا باید بذر جعفری رشد بدیم؟

بذر جعفری معمولاً به صورت سالانه کاشته میشه و در دو نوع هستش. یکی جعفری برگ مجعد هستش که دارای برگ های ریز خُرد شده که ۲۵ سانتی متر رشد میکنه. دیگری جعفری برگ تخت هستش که دارای برگ های صاف، درخشان و سبز رنگیه که شبیه ساقه کرفسه و ۵۰ سانتی متر قد میکشه.

جعفری برگ تخت رو جعفری ایتالیایی نیز مینامن. این جعفری، نوع مورد علاقه اکثر آشپزهای غربیه که از طعم تازه اون تو سس ها، سالادها و غذاها استفاده میکنن. این ماده معمولاً در انتهای پخت و پز برای طعم تازه به غذا اضافه میشه. رایحه ای تند و ملایم با عطر لیمو داره.

جعفری جدا از خوشمزه بودن، نیروگاه خوبی برای مواد مغذی هستش. آیا میدونین که جعفری ویتامین C بیشتری نسبت به یک پرتقال داره؟ سعی کنین چندین برگ و ساقه از اون رو به ترکیب آب میوه صبح خودتون اضافه کنین.

مشخصات بذر جعفری

مشخصات گیاه جعفری به شرح زیر هستن:

• نام گیاه شناسی: جعفری برگ صاف یا برگ ساده، جعفری ایتالیایی نیز نامیده میشه.
• مبدأ: مدیترانه شرقی
• نوع گیاه: گیاه دوساله معمولاً به صورت یکساله هم کاشته میشه.
• فصل رشد: بهار تا پاییز
• سرسختی: جعفری میتونه در برابر سرما مقاومت کنه اما هوای بسیار گرم رو نمیتونه تحمل کنه. گیاهان در خاک بین ۶۰ درجه رشد میکنن.
• فرم و اندازه گیاه: در توده هایی از شاخ و برگ های سبز عمیق ۵۰ سانتی متر قد میکشه.
• گل ها: گل های سفید تا سبز مایل به زرد روی خوشه های مسطحی به نام چتر رشد میکنن. ساقه های گل در سال دوم رشد میکنن و به ۲۴ اینچ ارتفاع میرسن.
• زمان شکوفه دادن: در اوایل سال دوم تا نیمه تابستان
• برگ ها: برگ های جعفری به صورت منگوله ای و با لبه های دندانه دار و سطوح چروکیده ای بریده میشن، برگ ساده یا ایتالیایی هم مشابه اونا هستش اما سطح مسطحی دارن. برگ های منفرد از یک برگچه و شاخه های جانبی جداگانه ای تشکیل شدن.

تکثیر بذر جعفری چگونه است؟

قبل از کاشت بذر جعفری، آب جوش روی دانه ریخته یا بذر را به مدت ۲۴ ساعت در آب گرم خیس کنین یا قبل از کاشت بذر رو در یخچال یا فریزر قرار بدین تا یخ بزنه. حال آن ها برای سال آینده آماده هستن.

انواع بذر جعفری برای کاشت

از میان انواع جعفری میتونین موارد زیر رو برای کاشت انتخاب کنین:

• جعفری برگ پهن و برگ تخت ایتالیایی
• جعفری برگ فری

نحوه کاشت بذر جعفری در گلدان

طرز کاشت بذر جعفری به شرح زیر هستش:

• بهترین مکان: جعفری را در زیر آفتاب صبح یا سایه جزئی بعد از ظهر پرورش بدین. جعفری در جایی که دمای هوا در حدود ۶۰ درجه تا ۶۵ درجه فارنهایت باشه، بهترین شرایط برای رشد رو داره. در مناطق گرم تابستان، جعفری رو در فصل پاییز در فضای باز شروع به کاشتن کنین و اجازه بدین که در زمستان رشد کنه.
• آماده سازی خاک: جعفری در خاک مرطوب با کمپوست و PH بین ۵/۵ تا ۷/۶ بهترین شرایط برای رشد رو داره. کود آهسته رهش قبل و یا در زمان کاشت به خاک اضافه کنین.
• شروع بذر در فضای بسته: ۴ تا ۶ هفته قبل از پیوند، جعفری را در اواخر زمستان یا اوایل بهار در فضای داخل خانه بکارین. قبل از کاشت، بذرها را به مدت ۲۴ ساعت در آب گرم خیس کنین. بذرها در مدت ۵ تا ۶ هفته جوانه میزنن و گیاهان در ۷۰ تا ۹۰ روز بالغ میشن.
• پیوند به باغ: جعفری را از اواسط تا اواخر بهار پس از گرم شدن خاک تا ۵۰ درجه فارنهایت در فضای باز پیوند بدین.
• زمان کاشت در فضای باز: بذر جعفری را در بهار و بعد از عبور از همه خطر یخ زدگی و خاک حداقل ۵۰ درجه سانتیگراد بکارین، اون جوانه زنی میکنه و از خاک خارج میشه، معمولاً ۵ تا ۶ هفته پس از کاشت! برای بهترین جوانه زنی، بذر رو یک شب در آب گرم قبل از کاشت خیسانده و یا قبل از کاشت بذر جعرفی، آب جوش رو در سوراخ کاشت بریزین. در مناطق معتدل زمستانی و مناطق گرم تابستانی، بذر را از اوایل زمستان تا اواخر بهار در فضای باز بکارین.
• عمق کاشت: بذر جعفری در عمق ۵ تا ۸ میلی متر بکارین.
• کاشت و فاصله گذاری: بذرهای جعفری نیاز به فضایی با فاصله ۱۵ سانتی متر از همه جهات دارن.
• گیاه همراه: جعفری رو با مارچوبه، ذرت شیرین، فلفل و گوجه فرنگی پرورش بدین. گفته میشه که جعفری سوسک های مارچوبه را دفع میکنه و تعداد مگس های مزاحم هویج رو کاهش میده. بهتره که جعفری رو جدا از گیاهان خانوادگی مانند هویج، کرفس کشت کنین تا از گرده افشانی جلوگیری بشه.

چگونه می توان بذر جعفری رو رشد داد؟

بهترین روش برای رشد بذر جعفری به شرح زیر هستش:

• آبیاری: خاک را به طور یکنواخت مرطوب نگه دارین؛ جعفری را زیاد آب ندین.
• تغذیه: جعفری را با عصاره جلبک دریایی مایع در فصل رشد دو تا سه بار تغذیه کنین.
• مالچ: در هر جایی که هوا گرم میشه، برای خنک نگه داشتن ریشه ها، اطراف گیاهان را مالچ بمالین.
• مراقبت: برای تولید جعفری، طول ساقه های خارجی رو برش بدین (در قسمت پایه قطع کنین). ساقه های گلی که تشکیل میشه رو بردارین. (وقتی اجازه داده بشه که گل ها بمونن، برگ ها تلخ میشن). برگ های مرده رو در صورت لزوم برای مرتب نگه داشتن گیاه هرس کنین. در اواخر فصل رشد، گیاهان را کاهش داده تا رشد جدیدی ایجاد بشه.
• پرورش در ظروف: جعفری در ظرف رشد کرده و عملکرد خوبی داره. ظرفی با عرض و عمق حداقل ۱۵ سانتی متر انتخاب کنین. اون رو تو تابستان یا زمستان در داخل گلدان های پرورش بدین.
• رشد زمستانه: جعفری رو برای برداشت زمستان و در امان ماندن از صدمه یخ زدگی به داخل خانه آورده و برداشت محصول رو دوباره ادامه بدین. برگ های جعفری که در خانه رشد میکنن، سخت تر از اون هایی هستن که در فضای باز پرورش داده میشن.

مشکلات کاشت بذر جعفری

جوانب منفی کاشت بذر جعرفی به شرح زیر هستن:

• ممکن است آفات گیاهان مانند مگس هویج، شپشک هویج، مگس سفید، کرم جعفری و کنه عنکبوتی به جعفری حمله کنن. کرم جعفری راه راه روشن که به پروانه دم چلچله ای تبدیل میشه، از جعفری تغذیه میکنه. ممکنه بخوایین جعفری کافی برای تغذیه کرم جعفری برای حمایت از کلنی پروانه ها بکارین. مگس سفید میتونه به تعداد زیادی جعفری حمله کنه. قسمت های زیرین برگ ها رو کاملاً با مایع حشره کش اسپری کنین تا مگس سفید کنترل بشه. برای جلوگیری از آلودگی گیاهان عنکبوتی به برگ ها، بعضی اوقات اون ها رو آبکشی نمایین.
• در صورت کاشت بذر جعفری در خاک زهکشی شده، این گیاه معمولاً مورد حمله قرار نمیگیره. اگر خاک خیلی مرطوب باشه و زهکشی خوبی نداشته باشه، پوسیدگی تاج میتونه رخ بده. اگه آبیاری کم یا هوا گرم باشه، ممکنه لکه برگ ایجاد بشه.

نحوه برداشت گیاه جعفری

برداشت گیاه جعرفی به شرح هستش:

• زمان برداشت: ساقه و برگ جعفری را به میزان مورد نیاز خود جمع کنین. جعفری ۷۰ تا ۹۰ روز پس از کاشت بالغ میشه. به محض تشکیل خوشه گل، برگ ها مزه تلخی خواهند داشت. در پایان فصل، بذرها را جمع آوری کنین تا تو سال آینده دوباره بتونین اون ها رو بکارین.
• روش برداشت: اول ساقه های بیرونی برگ رو برای شاخ و برگ تازه برش بدین (اجازه بدین برگ های داخلی رشد کنن) یک باره کل گیاه رو قطع کنین و دوباره اون ها رو رشد بدین. جعفری را با بریدن ساقه های برگ دار از پایه گیاه برداشت کنین، این روش نیز به رشد گیاه تر کمک میکنه. ابتدا برگ های بزرگ تر و خارجی را برداشت کنین. ریشه ها را در پاییز سال اول یا بهار سال دوم با استفاده از چنگال باغچه حفر کنین.

استفاده از گیاه جعفری برای پخت و پز

جعفری را میشه در کاربردهای مختلف به شرح زیر برای مصارف روزانه استفاده کرد:

• برگ ها: از برگ های سال اول برای سالاد، ساندویچ، تخم مرغ، سبزیجات، گوشت، سوپ، خورشت، کباب، سس و سرکه استفاده کنین. برگ ها رو از ساقه های درشت قبل از خرد کردن جدا کنین. برگ ها را به سالادهای سبز، سالاد سیب زمینی، غذاهایی مانند ماکارونی سرد یا گوشت چرخ کرده اضافه نمایین. جعفری را به هر غذای خوش طعمی مانند ماهی و مرغ اضافه کنین. اون رو به پنیر و کره گیاهی هم افزوده نمایین. برگ های سال دوم طعم بی نظیری دارن.
• پخت و پز: جعفری که در آخرین لحظه به غذاهای پخته شده اضافه میشه، تُرد، خوشمزه و سبزتر خواهد بود. جعفری برگ تخت بهترین انتخاب طعم دهنده برای پخت و پزه. طعم جعفری با املت، خورشت، سبزیجات، سوپ، تخم مرغ، سس، برنج و ماکارونی و همچنین ماهی، صدف، گوشت و مرغ خوب هستش.
• در یخچال: جعفری تازه رو تو یک کیسه پلاستیکی در یخچال نگهداری کنین یا اون رو آبپاشی نمایین و در یک حوله بپبچین یا انتهای اون رو ببرین و ساقه ها را به صورت قائم در آب سرد قرار بدین.
• خشک کردن: برگ های خشک در یخچال رو ابتدا بشورین و سپس بزارین تا روی یک ورق پخت که با کاغذ پوشانده شده، خشک بشن. خشک شدن برگ ها در یخچال ۲ تا ۷ روز طول خواهد کشید. جعفری خشک را به صورت دسته ای یا در کیسه ای آویزان کنین تا خشک بشن. جعفری خشک را در سایه آویزان نمایین. اون ها به سرعت طعم خود را از دست میدن. انجماد برگ ها ممکنه جایگزین بهتری باشه.
• انجماد: برگ ها رو تو یک کیسه پلاستیکی فریزری زیپ دار خُرد کرده و منجمد کنین. انجماد عطر و طعم اون رو حفظ میکنه.
• نگهداری: برگ های جعفری خشک باید در ظرف ضد هوا و دور از نور و رطوبت نگهداری بشن.

نحوه کاشت بذر جعفری در آپارتمان

جعفری برگ تخت به خاطر سرسختی که داره، گیاهی مناسب برای رشد در ظروف و باغ های گیاهان خانگی هستش. شرایط کاشت و رشد جعفری به شرح زیر هستن:

نیازهای نور

بذر گیاه جعرفی به نور کامل خورشید به مدت ۸ تا ۸ ساعت در روز نیاز داره. اگر یک پنجره آفتاب گیر جنوبی دارین، باید در ماه های تابستان نور خورشید کاملاً کافی باشه. در زمستان، به نور تکمیلی مانند LED احتیاج خواهید داشت.

اگر برای دستیابی به سطح مطلوب نور به کمی کمک نیاز دارین، اصلا جای نگرانی نیست. یک پنل LED با طیف کامل نور، باعث رشد بذر جعفری میشه. برای رسیدن به بهترین نتیجه، چراغ ها را کمی بالای سطح گیاه به شکلی معلق نصب کنین و همزمان با رشد گیاهان، نور را بالا ببرین. این رشد سالم و همه جانبه را تضمین میکنه.

نوع کانتینر و خاک

ظرفی پیدا کنین که هم عرض و هم عمق کافی داشته باشه تا برای بذر جعفری مناسب باشه. یک جعبه پنجره ای شکل بلند گزینه ای ایده آل هستش زیرا باید فضای کافی برای کاشت بین ۴ تا ۶ گیاه (به اندازه کافی جعفری تازه کافی) فراهم کنه.

بذرهای جعفری با فاصله ۵ سانتی متر بین خود بهترین رشد را دارن. گلدان های مستطیلی از نوع جعبه پنجره ای شکل نیز به طور معمول دارای سینی هایی هستن که در زیر اون ها قرار میگیرن تا مقدار آب اضافی رو در زیر جمع کنن.

بهترین خاک برای رشد جعفری مخلوط خاک گلدان برای سبزیجاته. به جای آن، یک مخلوط خاک گلدان سبک پیدا کنین که حاوی مخلوطی از جمله پرلیت یا ورمیکولیت یا پیت ماس ​​و کمپوست باشه.

خاک خود را هرگز محکم در گلدان فشار ندین، فقط آن را به آرامی درون گلدان فشار داده و کمی مرطوب کنین. از پُر کردن خاک گلدان تقریباً به قسمت بالا نترسین، گلدان را با استفاده از یک آبکش یا یک شلنگ دارای اتصال اسپری در بیرون کاملاً آبیاری کنین. شروع با خاک یکنواخت و مرطوب، به رشد سالم ریشه کمک میکنه.

جوانه زنی و دما

برای کوتاه شدن زمان جوانه زنی، میتونین بذرهای خود را یک شب یا حداکثر ۳ روز خیس نمایین. جعفری گیاه کاملاً بخشنده ای هستش و بین ۵۰ تا ۸۵ درجه جوانه خواهد زد که کاملاً با دامنه های دمای داخلی مطابقت داره.

بذرهای خود را بیش از ۵ ملی متر در عمق خاک بکارین. صبور باشین و سطح خاک را مرطوب نگه دارین اما خیس نباید باشه! پس از جوانه زدن بذرها، مطمئن بشین که از نور کافی برخوردار هستن و با رشد آن ها خاک مرطوب میمونه. دمای داخل خانه شما باید کاملاً مناسب باشه تا رشد گیاه را تشویق کنه.

مراقبت های اساسی

همانطور که قبلا ذکر شد، مطمئن بشین که نهال های در حال رشد شما نور کافی برای رشد رو در اختیار دارن. گلدان ها را روی آستانه های پنجره های رو به جنوب قرار بدین و در زمستان LED های اضافی قرار بدین. مراقب باشین که ظرف خود را به محض خشک شدن، کمی آب بدین.

بهترین راه برای آبیاری گیاهان در گلدان از قسمت زیرین هستش. برای انجام این کار، ظرف خود را در یک ظرف بزرگ تری قرار داده و ظرف بزرگ تر را با چند ساینت متر آب پر کنین و سپس صبر کنین تا آب به طور کامل در ظرف گیاه شما جذب بشه. این روش این اطمینان رو میده که خاک تا انتها به طور یکنواخت مرطوب میشه و در نتیجه بذرهای جعفری را به رشد ریشه های عمیق تر ترغیب میکنه.

کلام آخر

استفاده از جعفری تو بسیاری از سبک های مختلف آشپزی و غذاهای مختلف گنجانیده شده. جعفری مثل نمک برای غذا، طعم های مختلف رو به هم گره میزنه. جعفری تو املت سبزیجات، سالاد تابولا و سس های متنوع مورد استفاده قرار میگیره و تقریباً به هر چیزی که درست میکنیم، یک طعم عالی اضافه میکنه. به همین دلیل، بهتر خودتون دست به کار بشین و نحوه کاشت بذر جعفری را در خانه یا در باغ فرا بگیرین.