بذر گل آلیسوم

تعداد کمی از گیاهان یکساله می‌توانند مانند آلیسوم در مقابل گرما و خشکسالی مقاومت کنند. آلیسوم ها علاوه بر مقاومت در برابر کم آبی، با پخش کردن عطر و بوی عسل به اطراف حس خوشمزگی و شادابی را به شما هدیه می‌دهند. برای تکثیر این گل زیبا و بوی عسل آن از بذر گل آلیسوم استفاده می‌کنند.پس برای اطلاعات بیشتر برای خرید بذر سبزآفرین با ما همراه باشید.

گلی عسلی، با قد کوتاه!  

گل عسلی آلیسوم با نام انگلیسی Alyssum Maritimum  گیاهی علفی و یکساله است که ارتفاع آن به ندرت به ۳۰ سانتیمتر می‌رسد. از این رو جزو گیاهان کوتاه قامت محسوب می‌شود. آلیسوم دارای ۱۰۰ – ۱۷۰ گونه گیاه گلدار از خانواده خردل ها و تیره ی شب بویان (صلیبیان) است.
این گیاه عطری شبیه عسل دارد و شهد آن شیرین است به همین دلیل در سایر کشورها به آن آلیسوم شیرین Sweet Alyssum و در ایران به آن «گل عسل» می‌گویند.  

نام های گل آلیسوم 

اسامی زیادی به این گل خوش رنگ و خوشبو نسبت داده اند که در جدول زیر می توانید آن ها را ببینید. 

نام قدیم فارسی	نام فارسی رایج	نام علمی	نام انگلیسی
گل عسل	آلیسوم	Lobularia Maritima	Sweet Alyssum
گل مروارید	عسلی آلیسوم	Alyssum Maritimum	Sweet Alison
قدومه	گیاه عید پاک	Lobularia Hybrid	Alyssum
قدومه شیرین	گل عسل
چشم بلبل	گل مروارید

 

چگونه آلیسوم را از سایر گل‌ها تشخیص دهیم؟  

بذر گل آلیسوم بعد از جوانه زنی بیشتر رشد عرضی دارد و از پهنا رشد می‌کند. گل های زیبا و ۴ پر آن در انتهای شاخه ها دور هم جمع می‌شوند و تجمعی از گل ها را در نوک هر شاخه ایجاد می‌کنند. ساقه ها و شاخه های نازک آلیسوم به دلیل گل های زیاد، سنگین می‌شوند و نمی‌توانند رشد طولی زیادی داشته باشند. از این رو قد آن ها بلند نمی‌شود و در عوض رشد عرضی آن ها زیاد است و می‌توانند تا ۱۲۰ سانتیمتر روی زمین پهن شوند.  

ویژگی های ظاهری آلیسوم  

تفاوت گل ها و گیاهان از شکل برگ، گل، ساقه، رنگ، بو، دمبرگ و… مشخص می‌شود. تمایز اصلی آلیسوم با سایر گیاهان بوی عسلی و شهد شیرین آن است. سایر ویژگی های ظاهری این گیاه را در ادامه بررسی می‌کنیم.  

برگ: برگهای ریز و مویی آلیسوم بیضی شکل هستند. رنگ آنها سبز یا آبی متمایل به سبز است که کشیدگی برگ ها را بیشتر نمایش می‌دهد.  

ساقه: ساقه ها دارای خوشه های فراوان و پر شکوفه هستند. شاخه ها از قسمت پایینی گیاه منشعب می‌شوند انتهای هر کدام از آن ها انشعابات زیادی برای نگهداری گل ها دارد به همین دلیل تجمع زیادی از گل را در نوک ساقه ها می‌بینید.  

میوه: به میوه آلیسوم خورجینک می‌گویند. خورجینک ها تخم مرغی شکل هستند و در یک پوشش مویی قرار دارند که به لباس یا هر چیزی می‌چسبند  که از کنارشان عبور کند. این اتفاق سبب پراکندگی این دانه ها و تکثیر گل آلیسوم می‌شود.  

دمبرگ: پوشیده از کرک و پرزهای ستاره ای  

گل: دارای ۴ گلبرگ تقریبا پهن است. گل ها رنگ های سفید، زرد، صورتی، بنفش و آبی دارند.  

بذر گل آلیسوم از کجا می آید؟  

گل آلیسوم بومی اروپا، آسیا، شمال آفریقا است و بالاترین تنوع را در مدیترانه دارد. در ایران هم این گیاه را می توان در ارتفاعات کهگلویه و بویراحمد، و کوی نصر کرمان مشاهده کرد.  

خواص گل آلیسوم یا قدومه شیرین 

این گیاه طبعی گرم و تر دارد و دارای اسانس گوگردی است. دانه های قهوه ای و قرمز آن را به صورت شربت یا دم کرده به عنوان ادرارآور، ملین، خلط آور، ضد التهاب، و ضد اسکوربوت مصرف می کنند. همچنین برای درمان گرفتگی صدا، بیماری های حنجره، نرم کننده سینه، برطرف کننده سرفه مفید است. 
دانه های آلیسوم را برای افزایش اشتها، درمان لاغری، رفع جوش های سرطانی با عسل میل کنید.  

استفاده از قدومه به صورت ضماد 

• درمان لکه های پوستی 
• درمان ورم پستان  
• درمان ورم بیضه  
• درمان ورم های سفت  
• درمان نقرس 

• درمان ورم گوش  

طرز تهیه شربت قدومه  

۳۰ گرم گل آلیسوم، ۲۰ گرم شیرین بیان را در یک لیتر آب بجوشانید سپس با ۲۰۰ گرم عسل و ۲۵۰ گرم شکر سرخ مخلوط کنید. سپس با حرارت غیر مستقیم آن را به شربتی غلیظ تبدیل و روزانه یک قاشق غذاخوری از آن میل کنید.  

اثرات جانبی و عوارض آلیسوم  

شربت و جوشانده گل های آلیسوم ممکن است موجب انسداد روده، نفخ معده و بزرگی شکم شود. 
نکته: افراد دارای بیماری قلبی بهتر است از بذر گل آلیسوم استفاده نکنند. جوشانده ی برگ ها برای بیماری قلبی خطر کمتری دارند.  

 

شرایط نگهداری از گل آلیسوم  

آلیسوم گیاهی مقاوم در برابر خشکسالی و کم آبی است. گل های معطر و بهم فشرده ی آن منظره های زیبایی در باغ و حیاط می‌سازند به همین دلیل محبوبیت آن روز به روز افزایش می‌یابد. شرایط نگهداری از این گیاه آسان است که در ادامه این مطلب به آن می‌پردازیم.  

آب و هوا  

آب و هوای مناسب برای گل عسل مناطق معتدل و خشک است. این گل می‌تواند در مناطق گرم و خشک هم گل بدهد اما میزان گلدهی کاهش می‌یابد.  اما نباید بذر گل آلیسوم در مناطق سرد نگهداری کاشته شود زیرا یخ زدگی باعث نابودی آن می‌شود. در نواحی گرمسیری و بدون سرمازدگی می توانید گل ها را در سراسر سال مشاهده کنید.  

نور  

گل عسل نور را دوست دارد و روزانه به ۶ – ۸  ساعت نور مستقیم خورشید (آفتاب کامل) احتیاج دارد. این گل مقاوم و شیرین می تواند با ۴ – ۵ ساعت نور مستقیم (نیمه آفتاب) هم گلدهی داشته باشد. 
مکان های سایه و بدون آفتاب باعث بلند شدن بیش از اندازه ساقه ها برای رسیدن به نور، افزایش فاصله برگ ها رو ی ساقه و ایجاد فضا برای دریافت نور، گلدهی اندک یا عدم گلدهی، ریزش غنچه ها، رنگ پریدگی برگ ها، عطر ضعیف گل ها، شیوع بیماری های قارچی (از جمله سفیدک پودری)   

نکته: بهتر است این گل را زیر نور شدید آفتاب قرار ندهید و اگر آن را داخل گلدان و سبد نگهداری می‌کنید؛ در فصل تابستان یک ساعت قبل از ظهر تا ۲ ساعت بعد از ظهر به داخل خانه بیاورید تا زیر نور شدید آفتاب قرار نگیرد.  

دما  

حداقل دما برای گلدهی آلیسوم ۱۳ درجه سانتیگراد است و حداکثر دما برای شادابی و پرگل بودن آن ۲۴ درجه سانتیگراد است. تابستان ها که هوا گرم می‌شود گلدهی کاهش می یابد و هنگام شروع پاییز و زمانی که هوا خنک تر می‌شود دوباره گلدهی افزایش پیدا می‌کند.  

آبیاری  

بذر گل آلیسوم و گیاه تازه کاشته شده به آب بیشتری احتیاج دارد اما پس از استقرار در محل و آغاز گلدهی آبیاری را کمتر کنید. این گیاه در حالت عادی نسبت به کم آبی مقاوم است و به آب خیلی کمی احتیاج دارد. بهتر است فاصله بین دو آبیاری زمانی باشد که سطح خاک کاملا خشک است.  

نکته: برای تشخیص خشک بودن سطح خاک به اندازه ۲ سانتیمتر سطح خاک باید خشک باشد. پس بهتر است یک بند انگشت در خاک فرو کنید تا میزان رطوبت خاک را اندازه گیری کنید.  

خاک  

Lobularia Maritima چون گیاهی یک ساله است به خاک تخصصی احتیاج ندارد و در هر نوع خاکی که دارای آفت نباشد می تواند رشد کند. البته خاک باید دارای زهکشی مناسبی باشد تا منافذش با آب پر نشود و ریشه راحت تنفس کند. بنابراین می توانید از مخلوط خاک باغچه و مقداری شن یا لیکاپون برای کاشت گل مروارید استفاده کنید.  

هرس کردن 

جدا کردن گل های پژمرده و خشک از گیاه باعث افزایش گلدهی آن می‌شود. آلیسوم گیاهی علفی و پر شاخ و برگ است بنابراین چیدن تک تک ساقه های پژمرده کار دشواری است. به همین علت بهتر است پس از پایان فصل گلدهی با کمک قیچی بوته ها را به شکل یکنواخت هرس کنید. حدود ۲/۳ ارتفاع گیاه را سرزنی کنید؛ یعنی از کف زمین حدود ۱۰ سانتیمتر از ارتفاع گیاه باقی بماند.  

زمان مناسب برای کاشت بذر گل آلیسوم  

تکثیر این گیاه از طریق بذر آن انجام می‌شود. زمان مناسب برای کاشت آن اواسط اسفند تا اوایل بهار است. اگر می خواهید کاشت بذر را به صورت مستقیم انجام دهید باید صبر کنید تا آخرین یخبندان فصل بهار هم بگذرد سپس نسبت به کاشت بذرها در محیط های باز مانند باغچه اقدام کنید.  

مراحل کاشت بذر گل آلیسوم  

کاشت بذر روشی ارزان و راحت برای تکثیر گیاهان است به همین دلیل طرفداران زیادی دارد. کاشت بذر به دو روش مستقیم و غیر مستقیم انجام می‌شود. روش غیر مستقیم بسیار راحت است اما میزان جوانه زنی کاهش می یابد و بذرها برای رشد به زمان بیشتری احتیاج دارند.  

روش مستقیم  

در این روش محل مناسبی برای رشد گیاه پیدا کنید. این مکان می تواند باغچه یا گلدان یا حتی شکاف بین سنگ ها باشد. سپس خاکی که دارای زهکشی مناسبی باشد در محل مورد نظر بریزید. مقداری آب به خاک بدهید تا رطوبت داشته باشد سپس بذرها را روی سطح خاک پخش کنید و با دست کمی بذرها را فشار دهید تا در خاک مستقر شوند. لزومی ندارد روی بذرها خاک بریزید ولی در صورتی که تمایل دارید روی آن ها خاک بریزید به اندازه ۱ میلیمتر خاک روی بذرها قرار دهید.  

نکته اول: برای آبیاری بذرها از آب پاش استفاده کنید زیرا غبارپاشی باعث می شود بذرها جابجا نشوند. 
نکته دوم: حداقل دما ۱۶ درجه سانتیگراد باشد. 
زمان جوانه زنی: ۱۵ – ۲۰ روز
فاصله کاشت: بذرها را به فاصله ۲۰ – ۳۰ سانتیمتر از هم بکارید.  

روش غیر مستقیم  

برای کاشت بذر گل آلیسوم به صورت مستقیم ۵ – ۶ هفته قبل از اتمام زمستان بذرها را محیطی محافظت شده مثلا داخل خانه بکارید. بعد از ۲ – ۳ هفته بذرها شروع به جوانه زنی می‌کنند. در فصل بهار و زمانی که برگ ها و شاخه های آن به ۴ – ۶ عدد رسید، نشاءها را به باغچه یا هر محلی منتقل کنید که می خواهید گیاه به صورت دائمی در آن باشد. 

نکته اول: بذر را به صورت عمودی بکارید و توجه کنید بذر را از سمتی که ریشه بیرون زده، در خاک قرار دهید و سمت دیگر آن رو به بالا باشد. 

نکته دوم: فاصله نشاءها از هم ۲۰ – ۳۰ سانتیمتر باشد. 

 

آلیسوم در کجا مورد استفاده قرار می‌گیرد؟  

آلیسوم گیاهی است که بیشتر به صورت عرضی و از پهنا رشد می کند و سایه انداز زیادی حتی به طول ۱۲۰ سانتیمتر دارد. به همین منظور برای پوشش کف زمین و سطح زیادی از حیاط مورد استفاده قرار می گیرد.  

 سبد آویز با آلیسوم 

شما می توانید بذرهای گل آلیسوم را در یک سبد بکارید و آن سبد را نزدیک ورودی خانه یا در گوشه ای از پاسیوی خود قرار دهید. این سبدها را هرجایی می توانید آویزان کنید و یک منظره زیبا اطراف خود خلق کنید.  

سرکوب علف های هرز با بذر گل آلیسوم  

آلیسوم ها رفتار علفی دارند و به سرعت در خاک رشد می کنند و بر محیط اطراف خود مسلط می شوند و فضا را برای رشد علف های هرز تنگ می کنند. همچنین به علت پربار بودن به گیاهان زیر خود اجازه دریافت نور را نمی دهند و همین امر باعث می شود علف های هرز نور نبینند و در نتیجه رشد نکنند.  

جذب حشرات برای گرده افشانی  

همان طور که قبلا گفته شد این گیاه شهد شیرینی دارد که باعث جذب حشرات می شود. اگر این گیاه در زمین های کشاورزی کاشته شود؛ سبب جذب حشراتی می شود که برای گرده افشانی محصولات کشاورزی ضروری هستند.  

فرش رنگی با آلیسوم و گل رز  

گل عسل رنگ های متنوع و زیبایی دارد و می تواند سطح وسیعی از زمین را پوشش دهد. از این رو اگر آلیسوم ها در اطراف گل های رز کاشته شوند می توانند فرش رنگی فصلی ایجاد کنند. این فرش می تواند به باغ ها، باغچه ها، نمایشگاه های گل و گیاه و حیاط خانه شما زندگی و رنگ و لعاب بدهد.  

پر کردن شکاف ها با گل آلیسوم  

ممکن است دیوارها و کف حیاط خانه ی شما شکاف های چند ساله داشته باشند که زیبایی نمای خانه شما را از بین برده باشد. استفاده از بذر گل آلیسوم  در این شکاف ها باعث می شود نمای خانه شما با هزینه بسیار کمی به بهشتی زیبا تبدیل شود.  

بیماری های گل آلیسوم  

آلیسوم ها در مقابل بیماری و آفت ها مقاوم هستند اما اگر در محیط هایی کم نور و در سایه قرار گیرند ممکن است دچار بیماری های قارچی شوند. همچنین خاک های سنگینی که زهکشی مناسبی ندارند باعث ایجاد سفیدک پودری و پوسیدگی ساقه می شود. 
آلیسوم ها در مناطق بیش از حد مرطوب دچار بیماری Botrytis می شوند.  

نتیجه گیری 

برای نمایش بی پایان گل های رنگی و عسلی آلیسوم ساقه ها را پس از شکوفه زدن و گلدهی در فصل سرد کوتاه کنید. همچنین از خاکی با زهکشی مناسب استفاده کنید و به آن زیادآب ندهید.