تعویض گلدان و تکثیر سانسوریا

قطعاً در محیط زندگی خود به گیاه سانسوریا نیاز خواهید داشت. سانسوریا که به نام دراژا یا زبان مادرشوهر نیز شناخته میشه، گیاهی مناسب برای پرورش و تکثیر در محیط آپارتمان هستش. اما لازم نیس بیرون برین و این گیاه رو خریداری کنین، چون تکثیر سانسوریا خیلی راحت و آسونیه. پس بدون معطلی میریم ببینیم نحوه تعویض گلدان و تکثیر سانسوریا چگونه ست؛ با مقالات سبزآفرین همراه باشین.

تکثیر سانسوریا چگونه است؟

چهار روش اساسی برای تکثیر گیاه سانسوریا وجود دارن که به شرح زیر هستن:

• تکثیر سانسوریا تو آب: میتونین برگ های سالم رو قطع کرده و دوباره در آب رشد بدین.
• تکثیر سانسوریا تو خاک: قلمه ها رون با قرار دادن برگی که مستقیماً از خاک برداشتین، در خاک ریشه بدین.
• تکثیر سانسوریا با تقسیم: شما میتونین یک گیاه سانسوریا رو به راحتی به دو نیم تقسیم کنین و در خاک و آب رشد بدین.
• تکثیر سانسوریا از ریزوم (ساقه های زیرین): ساقه های زیرین میتونن با شرایط مناسب به گیاهان جدیدی تبدیل بشن.

حال به تشریح راه های تکثیر سانسوریا می پردازیم:

تکثیر قلمه سانسوریا در آب

ساده ترین وسیله برای تکثیر سانسوریا، ریشه زدن قلمه ها در آب هستش. این مورد روشی عالی برای برگ هایی هستش که خم شدن و آماده افتادن هستن. قلمه زنی همچنین یک روش عالی برای زیباتر کردن ظاهر گیاه سانسوریا هستش.

آنچه شما نیاز دارین:

• چاقوی تیز یا قیچی
• شیشه یا گلدان
• آب
• هورمون ریشه زایی (اختیاری)

با استفاده از چاقوی تیز یا قیچی، برگی رو که میخوایین در نزدیکی خاک تکثیر کنین رو با دقت برش بزنین. هرچه برش تیزتر و تمیزتر باشه، نتایج بهتری خواهید داشت. اگر دوست دارین، میتونین برش خودتون رو به هورمون ریشه آغشته کنین. بعد، قسمت پایین برگ رو تو آب قرار بدین، حدود ۲۵ درصد برگ رو داخل آب قرار بدین.

اگه برگ های گیاه سانسوریا شما بزرگه، میتونین اون رو به چند بخش تقسیم کرده و همانطور که در بالا نشان داده شد، هر قسمت رو درون آب قرار بدین. مهمه که برگ تو همان جهتی که در خاک بوده نگه داشته بشه. برگ های گیاه سانسوریا بسیار حساسن، بنابراین فقط در صورتی رشد میکنن که لبه ای از برگ که به خاک نزدیک تر بود در آب قرار بگیره. اگه جهت گیری برگ رو به صورت اشتباه انجام بدین، ریشه های جدید رشد نمی کنن.

ما دوست داریم یک شکل V در پایین برگ برش بدیم. این کار اهداف مختلفی رو به همراه داره و میزان موفقیت قلمه های رو بهبود میبخشه. این روش تماس سطح لبه بریده شده رو در داخل آب افزایش میده، از فشار لبه برش به کف شیشه یا گلدان جلوگیری میکنه و همچنین به ما کمک میکنه تا انتهای پایین برگ رو تشخیص بدیم.

برگ های گیاه سانسوریا میتونن سنگین باشن، بنابراین شما یک گلدان یا شیشه سنگینی مانند یک شیشه یا حتی یک گلدان بلند نیاز دارین. برگ رو در یک اتاق گرم و با نور غیر مستقیم  خورشید نگهداری دارین. 

هر هفته یا هر زمان که دیدین آب به نظر کثیف میرسه، آب درون لیوان یا گلدان رو عوض کنین. برای یک انتظار طولانی مدت جهت دیدن رشد ریشه ها آماده باشین. جوانه زدن ریشه از قلمه احتمالاً حدود دو ماه یا حتی بیشتر طول خواهد کشید. همچنین ممکنه برخی از جوانه ها یا شاخه های کوچک از ریشه شروع به رشد کنن.

پس از جوانه زدن ریشه ها، میتونین قلمه خود را در خاک بکارین. نگران شاخه های کوچک نباشین. اون ها در داخل خاک رشد میکنن. اگرچه این روش ساده ترین هستش اما ممکنه به طولانی ترین زمان نیاز داشته باشه، به خصوص اگر گیاه نور غیرمستقیم کمی دریافت کن!

تکثیر قلمه سانسوریا در خاک

آنچه شما نیاز دارین:

• چاقوی تیز یا قیچی
• گلدان
• خاک شاداب یا سایر مخلوط خاکی مناسب گلدان 
• هورمون ریشه (اختیاری)

اگر قلمه ها را مستقیماً در خاک ریشه بزنن، میتونین قلمه های بیشتری از یک برگ تهیه کنین. با برگی که میخوایین تکثیر بشه شروع کنین و اون رو نزدیک به خط خاک با یک قیچی ببرین. سپس، با استفاده از یک چاقوی تیز، برگ رو قطعه قطعه کنین، طول هر قطعه یک و نیم سانتی متر باید باشه.

بزارین تکه های برگ چند روز بیرون بمونن تا زمانی که آماده بشن. این کار به شما کمک میکنه تا مانند همه ساکولنت ها، باکتری های موجود در خاک به برگ نفوذ نکنن و باعث پوسیدگی اون نشن. اطمینان حاصل کنین که کدام قسمت از برگ بالا میمونه و کدام در قسمت پایین قرار می گیره (داخل خاک). 

اگه دوست دارین میتونین انتهای قلمه گیاه سانسوریا رو به پودر هورمون ریشه دار آغشته کنین. در مرحله بعد بخشی که نزدیک به انتهای گیاه هستش رو تو خاک تخلیه کنین. خاک شاداب یک انتخاب عالی برای این مهم هستش. گیاهان تقریباً یک ماه بعد رشد خواهند کرد.

تکثیر سانسوریا با روش تقسیم 

آنچه شما نیاز دارین:

• روزنامه یا فضای باز (برای جلوگیری از پراکنده شدن خاک گیاه)
• چاقو یا اره تمیز و تیز
• گلدان های تمیز با فضای کافی برای گیاهان تقسیم شده 
• خاک شاداب یا مخلوط گلدان

اگه برای رشد گیاهان سانسوریا خود خیلی عجله دارین، میتونین تکثیر اون ها رو با  روش تقسیم امتحان کنین. این کار برای جدا کردن یک برگ و تقسیم آن به دو یا چند برگ دیگه هستش. گیاه را به آرامی از گلدان خارج کنین. این کار رو روی روزنامه یا در بیرون از خانه انجام بدین.

ریشه ها رو به دقت بررسی کرده و محل ریزوم ها را نگاه کنین. اگه گیاه شما کوچک باشه، اون رو از به دو نیم تقسیم کنین. اما اگه گیاه بزرگی داشته باشین، میتونین اون رو به قطعات بیشتری جدا کنین. با استفاده از قیچی تیز، گیاه رو برش بزنین تا حداقل ۳ ریزوم و یک برگ خوب و سالم در هر قسمت ایجاد بشن. 

همچنین مطمئن بشین که در هر بخش دو ریشه وجود داره. اگه این موارد وجود نداشته باشن، گیاه شما آماده تقسیم نیست و شما باید قبل از تقسیم، زمان بیشتری برای رشد اختصاص بدین. بعد از اینکه گیاه سانسوریا خود را برش زدین، هر گیاه جداگانه رو تو یک گلدان با خاک شاداب و تازه قرار بدین. به هر کدام کمی آب بدین و تا خشک شدن خاک صبر کنین. 

تکثیر سانسوریا توسط ریزوم یا پاجوش

ریزوم ساقه ای هستش که در قسمت زیرین گیاه و به صورت افقی رشد میکنه. در سانسوریا، این ریزوم شاخه های جدیدی رو به نام پاجوش درس میکنه. حتی اگر پاجوش هایی برای رشد به گیاهان جدید ندارین، باز هم میتونین از ریزوم برای پرورش گیاهان جدید سانسوریا خود استفاده کنین.

آنچه شما نیاز دارین:

• روزنامه یا فضای بیرونی
• چاقو یا قیچی تیز
• گلدان های مخصوص هر ریزوم
• مخلوط گلدان یا خاک شاداب

گیاه سانسوریا خود را با احتیاط به پهلو بزارین و اون رو از گلدان خارج کنین. در زیر خاک در منطقه ریشه به دنبال برخی از ریزوم ها بگردین. اون ها یک ساقه به رنگ سفید هستن که تا حدی شبیه حبه سیر میباشن. با استفاده از یک چاقوی تیز و تمیز، ریزوم ها رو از پایه گیاه جدا کنین. 

مراقب باشین که به ریشه های اطراف اون آسیب نرسونین. برای چند روز به ریزوم اجازه بدین در محیط بیرون باشن تا باکتری هاشون از بین برن. پس از اون میتونین ریزوم را در گلدان جدید بکارین. سپس تماشا کنین و منتظر رشد جدید اون ها باشین.

بهترین شرایط برای تکثیر سانسوریا

قرار نیست همه قلمه های گیاهان سانسوریا از روند تکثیر جان سالم به در ببرن. حتی بهترین و باتجربه ترین تولیدکنندگان به دلایل نامعلوم قلمه ها رو از دست خواهن داد. با فراهم آوردن شرایط مطلوب برای قلمه های خود میتونین شانس موفقیت خودتون رو افزایش بدین.

بهترین شرایط برای تکثیر سانسوریا به شرح زیر هستن:

نور زیاد ولی غیرمستقیم نیاز هستش

گیاهان سانسوریا بسیار بخشنده هستن و میتونن شرایط نامناسب رو تحمل کنن. اما قلمه ها برای اطمینان از موفقیت به کمی مراقبت اضافی نیاز دارن. برای رشد سریع، قلمه های خود را در اتاقی نگه دارین که دارای نور غیر مستقیم و روشنی در اونجا وجود داره. این امر به رشد سریع ریشه های شما کمک خواهد کرد. نور کم ممکنه باعث رشد ریشه طی ماه ها شود.

گلدان مناسب را انتخاب کنین

گلدان های سفالی برای گیاهان سانسوریا و هر نوع ساکولنتی بسیار مناسب هستن زیرا منافذ زیادی دارن و اجازه میدن که خاک به طور کامل خشک بشه. از آنجا که گیاهان سانسوریا هنگام آبیاری بیش از حد مستعد پوسیدگی هستن، این گلدان ها بهترین انتخاب رو انجام میدن. 

این گیاهان به زهکشی خوبی احتیاج دارن، بنابراین همیشه گلدانی رو انتخاب کنین که در انتها سوراخ زهکشی داشته باشه. همچنین، گلدان سنگین بهترین عملکرد رو داره زیرا گیاهان بلند سانسوریا میتونن در اثر رشد، سنگین تر بشن.

گلدان ها و ظروف رو تمیز کنین

هنگام بریدن گیاهان سانسوریا برای تکثیر اون ها، درواقع دارین به گیاه ضربه ای وارد میکنین که این باعث میشه تا گیاه در معرض باکتری ها و قارچ ها قرار بگیره که این میتونه باعث از بین رفتن گیاه بشه. 

قبل از تکثیر همه گلدان ها و ظروف رو خوب بشورین تا احتمال آسیب رسوندن باکتری به قلمه های شما کاهش پیدا کنه. برخی از تولیدکنندگان تا آنجا پیش میرن که چاقو یا قیچی هایی رو که برای قطع گیاه استفاده میکنن رو هم ضدعفونی میکنن.

​​خاک مناسب را خریداری کنین

گیاهان سانسوریا و سایر ساکولنت ها دوست ندارن بیش از حد آبیاری بشن. این امر باعث پوسیدگی در برگ و ریشه اون ها خواهد شد. شما باید از یک محیط خاک مناسبی استفاده کرده که به خوبی زهکشی بشه و کاملاً در بین آبیاری خشک بشه.

برای این منظور میتونین خاک شادابی رو بخرین یا با افزودن پرلیت اضافی به خاک گلدان معمولی، خاک اون رو بسازین. شما همچنین میتونین گیاهان سانسوریا رو در مخلوط گلدان های بدون خاک پرورش بدین که به طور کلی از پرلیت، ورمیکولیت و شن و ماسه درشت و حتی ماسه پیت اسپاگنوم تشکیل شده.

البته پیشنهاد ما به شما، خرید نیروبرگ سانسوریا هست که خاک تخصصی کاشت سانسوریا ست و هر آنچه که برای رشد بهتر سانسوریا لازم است در ترکیبات این خاک استفاده شده است

مقدار مناسب آب را در نظر بگیرین

هنگام برخورد با هر نوع ساکولنت، به ویژه گیاهان سانسوریا، به احتمال زیاد با آبیاری بیش از حد مشکلی ایجاد خواهد شد! این گیاهان  در برابر خشکی مقاوم هستش و با بی توجهی هم رشد میکنه، بنابراین اگه آبیاری اون ها رو فراموش کردین، به احتمال زیاد خیلی ضرر نخواهید کرد. 

با این حال، آبیاری بیش از حد میتونه باعث ایجاد انبوهی از مشکلاتی مانند پوسیدگی، قارچ ها و قارچ در برگ و ریشه بشه. گیاهان رو فقط زمانی آبیاری کنین که دو تا سه اینچ ( ۵ تا ۷ سانتی متر) از سطح خاک کاملاً خشک بشه. سپس کاملاً اون رو آبیاری کنین، تا جایی که آب از سوراخ زهکشی خارج بشه. صبر کنین تا خاک دوباره خشک شه تا دوباره آبیاری صورت بگیره.

دمای مناسب را شناسایی کنین

گیاهان سانسوریا در محیط داخلی به خوبی رشد میکنن، چون یک گیاه گرمسیری هستن. اون ها دمای بین ۶۰ تا۸۰ درجه فارنهایت (۱۶ تا ۲۷ درجه سانتیگراد) رو دوست دارن. اگه دما به زیر ۵۰ درجه فارنهایت (۱۰ درجه سانتیگراد) برسه، گیاه ممکنه زرد شه و از بین بره یا لبه ها و نوک برگ هاش قهوه ای بشن. گیاه سانسوریا نمیتونه در برابر سرما یا دمای یخ زدگی مقاومت کنه.

در صورت عدم رشد و تکثیر سانسوریا چه کاری باید انجام داد؟

اگر رشدی در گیاه صورت نگیره، به این معنی نیس که گیاه از بین رفته. اگه تمام دستورالعمل ها را دنبال کرده باشین و به نظر میرسه که گیاه سانسوریا کاملاً متوقف شده و ممکنه از خود بپرسین که این گیاه مرده یا زندس.

وحشت نکنین! گاهی اوقات، تکثیر سانسوریا یا قلمه های اون ها باعث میشن که برگ های سانسوریا برای مدتی خاموش بمونن. این ممکنه هفته ها تا ماه ها طول بکشه، بنابراین اگه کاملاً نابود نشده باشن، اونا رو دور نریزین. فقط منتظر بمونین و مطمئن بشین که شرایط مطلوب قلمه های خود را فراهم کردین.

اگه برگ ها همه زرد شده باشن، میتونین بگین که گیاه سانسوریا شما ازبین رفته. اگه رنگ سبز هم وجود داشته باشه و بتونین قسمت های در حال مرگ گیاه رو برش بزنین و مجدداً گیاهان جدیدی رو تهیه کنین، گیاه همچنان زنده خواهد بود. دلیل دیگه عدم تکثر ممکنه رشد گیاه در زیر خاک باشه. بعضی اوقات، قلمه های گیاهان سانسوریا قبل از اینکه روی سطح خاک رشد کنن، باید مقدار زیادی ریشه بدوانن. 

اگه قلمه های شما چندین ماه متوقف شده باشن، ممکنه بخواین رشد ریشه رو بررسی کنین یا میتونین صبر کنین و ببینین که گیاه هنوز زندس. سانسوریا گیاهانی با فرآیند رشد کندی هستن. آخرین دلیلی که ممکنه برای مدت طولانی شاهد رشد اونا نباشین، اینه که این گیاهان از بسیاری از گیاهان دیگه با سرعت کمتری رشد خواهن کرد.

عوامل مؤثر در این امر میتونن نور ناکافی یا خاک ضعیف باشن. آبیاری خیلی کم ممکنه باعث کند شدن رشد گیاه بشه یا اینکه اون رو نابود کنه. اگه احساس میکنین که گیاه با سرعت مناسبی رشد نمیکنه، شرایط گیاه رو بررسی کنین.

مشکلات تکثیر سانسوریا

بعضی اوقات، تکثیر طبق برنامه پیش نمیره، به همین دلیله که همیشه ایده خوبیه که قلمه های بیشتری از آنچه در واقع نیاز دارین رو تکثیر کنین. ممکنه متوجه بشین که لبه ها یا نوک برگ های شما قهوه ای میشن. این امر به احتمال زیاد به دلیل خنک بودن دمای اتاق هستش. 

به ندرت، یک گیاه سانسوریا نیاز به آب کافی زیاد داره. هنگامی که دچار کم آبی شدید باشه، میتونین اون رو به راحتی تشخیص بدین، چون برگ های گیاهان خشک، پیچ خورده یا مچاله به نظر میرسن. پوسیدگی ریشه یکی از مشکلات رایج در هنگام تکثیر سانسوریا هستش. ممکنه مشاهده کنین که برگ ها ظاهری شبیه لکه های مرطوب دارن که به آرامی تو کل برگ گسترش پیدا کردن. بعضی اوقات، قلمه ها میتونن بهبود یافته و رشد کنن.

اما در مواقع دیگه، این منجر به نابودی گیاهان شما خواهد شد. به طور معمول، پوسیدگی از ریشه هایی شروع میشه که شما نمیتونین اون ها رو ببینین. این به دلیل آبیاری بیش از حد هستش. با اجازه دادن به خشک شدن گیاه و خاک در بین دو آبیاری، میتونین از پوسیدگی ریشه جلوگیری کنین.

اگه متوجه پوسیدگی ریشه شدید، گیاه رو از خاک خارج کنین. میتونین قسمت های پوسیده و شُل شده ریشه ها و گیاهان رو با چاقوی تمیز و تیزی جدا کنین. سپس گیاه سانسوریا رو در خاک تازه و خشکی بکارین. قبل از اینکه دوباره گیاه رو آبیاری کنین، به گیاه مدتی زمان بدین. 

بیماری های مرتبط به گیاه سانسوریا

گیاه سانسوریا به برخی از انواع بیماری های گیاهی و آفات حساس هستن که ممکن است قلمه های شما را تحت تأثیر قرار بدن. برای بهترین نتیجه، همیشه با یک گیاه سانسوریا سالم شروع کنین. یک سانسوریا در حال مرگ کاندیدای مناسبی برای تکثیر نیست، اگر برای نجات گیاه ناامید هستین، این کار ارزش یک بار آزمایش رو داره!

اگرچه گیاهان سانسوریا بسیار مقاوم هستن اما کنه های عنکبوتی و آفت ها میتونن یک گیاه رو آلوده کرده و به اون آسیب زده و اون رو ضعیف کنن. اشکالات پوستی رو میشه با دست از بین برد و کنه های عنکبوتی رو میشه به راحتی با آب شست.

مشكل شايع در گیاهان سانسوریا بيماری قارچي هستش. بیماری قارچی اغلب به دلیل رطوبت بیش از حد اطراف برگ ها ایجاد میشه. برگ ها رو خشک نگه دارین و گیاه سانسوریا خود را بیش از حد آبیاری نکنین تا از بیماری های قارچی احتمالی جلوگیری بشه.

چه مدتی طول میکشه تا گیاه سانسوریا رشد کنن؟

سانسوریا رشد بسیار کندی دارن. فقط برای دیدن رشد ریشه حداقل شش تا هشت هفته باید منتظر بمونین. اگه قلمه ها در منطقه کم نوری رشد کنن، حتی ممکنه دو تا سه ماه طول بکشه تا ریشه های جدیدی بزنن. بعد از اون ممکنه چهار تا هشت هفته دیگه طول بکشه تا گیاه سانسوریا شما بیش از خط خاک رشد کنه. در مورد رشد گیاه خود صبر و حوصله کافی داشته باشین و اگه مدت زمان طولانی برای رشد لازم هستش، این زمان رو به اون ها داده و دلسرد نشین.

چرا میخواهید گیاهان سانسوریا بیشتری پرورش بدین؟

تکثیر سانسوریا روشی عالی برای رشد هر تعداد گیاه جدیدی هستش که دوست دارین. تماشای قلمه ها برای شروع رشد و نمو گیاهان جوان جذاب هستش. دلیل دیگه پرورش گیاهان سانسوریا، این هستش که زنده موندن اون ها بسیار آسان هستش. این گیاهان پس از غفلت رشد میکنن و اگه بتونین تو مرحله قلمه زدن ازشون به خوبی پرستاری کنین، اون ها زندگی طولانی و سالم تری خواهند داشت و زیبایی رو به خانه شما به ارمغان خواهند آورد.

پرسش و پاسخ