آیا می‌دانید ورمی کمپوست چیست؟ (Vermicompost) می تواند از پسماند کشاورزی، پسماند فاضلاب، پسماند شهری، فضولات دام تولید شود روشی رایج برای خلاص شدن از شَر پسماندهاست. این نوع کمپوست بسیار ارزشمند است و اغلب به آن «طلای سیاه» گفته می شود. اما آیا این نوع کود زیستی واقعاً برای خاک مفید است؟ کرم ها در واقع با خوردن پسماند ها چه چیزی تولید می‌کنند؟ و چگونه آنها را به یک کود ورمی کمپوست تبدیل می‌کنند؟ برای پاسخ به این پرسش و همچنین سؤالات بیشتر، با این مقاله سبزآفرین همراه باشید.
مدت زمان تخمینی مطالعه: ۱۴ دقیقه
فهرست مطالب
کود ورمی کمپوست چیست؟
ورمی کمپوست نوعی کود بیولوژیکی (آلی یا زیستی) می باشد که از طریق عمل مشترک کرم های خاکی و میکروارگانیسم ها، به عنوان تجزیه بیولوژیکی پسماندهای ارگانیک تعریف می شود. این کمپوست ماده خارج شده از کرم ها (مدفوع) بعد از خوردن پسماندهای خانگی و مواد آلی هست. در حقیقت، این نوع کود طبیعی از دو کلمه ورمی (کرم) و کمپوست (کود آلی) تشکیل شده.
این نوع کمپوست ترکیبی از هضم پسماندها و مواد آلی خورده شده توسط کرم ها و همچنین یک فرآیند تجزیه ای، که پس از خروج مواد از بدن کرم صورت میگیرد. مدفوع کرم برای یک دوره زمانی توسط باکتری ها و میکروب های دیگر روند تجزیه را در پیش میگیرد و نتیجه آن ماده ای شبیه به هوموس سیاه است.
البته دستور العمل های زیادی برای تهیه این کود وجود دارد، اما فرمول اصلی برای تهیه کود ورمی کمپوست چیزی شبیه به این که یک سطل پلاستیکی بردارید، مقداری کاغذ خرد شده، ته مانده مواد غذایی و نوع مناسبی از کرم ها را به آن اضافه کنید. بگذارید کرم ها کار خودشان را انجام دهند. در طی ماه های متمادی، ماده آلی به کمپوست کرم تبدیل می‌شود. این فرآیند در کمپوست سازی با کرم ها به تفصیل در ادامه مقاله توضیح داده میشه.
خواص ورمی‌کمپوست
این نوع کود بیولوژیکی توانایی بی نظیری در بهبود خواص خاک ها و رشد از نظر جسمی و شیمیایی گیاه دارد خواص ورمی کمپوست به شرح زیر هستند:
- ساختار خاک، تخلخل و تراکم خاک را بهبود می‌بخشد، در نتیجه محیط مناسب برای رشد ریشه گیاه رو آماده می‌شود.
- نفوذ پذیری خاک های سنگین را افزایش میدهد، از طرف دیگر باعث کاهش فرسایش و رواناب می‌شود.
- این کود انواع مواد مغذی گیاهان شاملNPK (نیتروژن، فسفر و پتاسیم)، گوگرد، کلسیم، منیزیم و آهنه. همچنین حاوی عناصر ریز مغذی مانند منگنز، روی، مس، بور و مولیبدن رو تأمین می‌کند.
- ورمی كمپوست مغذی تر و برتر از کود حیوانی گاوی می‌باشد.
- ظرفیت نگه داشتن آب را بهبود میدهد، در نتیجه باعث کاهش هدر رفت آب و شستشو در خاک های شنی می‌شود.
- ممکن است برخی از عوامل بیماری‌زای گیاه ناشی از خاک رو کنترل یا سرکوب کند.
- مقدار قابل توجهی از مواد آلی مورد نیاز رشد گیاهان رو تأمین می‌کند.
- باعث افزایش ظرفیت تبادل کاتیون (CEC) خاک ها و گیاهان در حال رشد می‌شود، بنابراین توانایی آنها برای نگهداری مواد مغذی در طول زمان رشد را بهبود میدهد.
- میکروارگانیسم های مفید خاک ها و گیاهان در حال رشد را تأمین می‌کند.
- PH خاک را بهبود و تثبیت می کند (میزان اسیدی و یا قلیایی بودن).
- می‌تواند آلاینده های خاص رو به هم متصل کرده و از بین ببرد.
مزایای استفاده از ورمی کمپوست
کود ورمی کمپوست تقریباً در هر شرایطی برای اکثر گیاهان مناسب خواهد بود. تهیه این کود روشی آسان برای خلاص شدن از شَر پسماندهای خانگی و یک کود عالی برای استفاده در باغ، باغچه یا گیاهان آپارتمانی است.
مزایای دیگری هم وجود دارد که باید هنگام تعیین محل استفاده از ورمی کمپوست در نظر بگیرید. گیاهان مختلف به مواد مغذی مختلفی احتیاج دارد، پس هنگام تصمیم گیری در مورد کمپوست مناسب برای گیاهتان، باید این فاکتورها رو در نظر بگیرید:
مدفوع کرم باعث افزایش مواد مغذی می شود
ورمی کمپوست میتونه به افزودن مواد مغذی و مواد آلی به خاک کمک کند. این کود میتونه برای گیاهان یک محیط غنی از مواد مغذی برای رشد رو ایجاد کند. کمپوست می تواند به خوبی با خاک رس ترکیب بشه تا محتوای ارگانیک بیشتری رو برای گیاهان فراهم کند.
مواد مغذی بیشتر می‌تواند رشد گیاهان کمک کند.. چه گل تولید کنید یا چه گیاه، می‌توانید از کمپوست کرم برای تغذیه اون ها استفاده کنید. گیاهان هم مثل انسان ها برای سالم ماندن به مواد مغذی متنوعی احتیاج دارن. خاک می‌تواند بسیاری از مواد مغذی مورد لازم گیاهان رو فراهم کند، بنابراین می توانیم به ورمی کمپوست به عنوان یک منبع غذایی اضافی فکر کنیم. با این حال، اگه خاک مورد استفاده فاقد مواد مغذی زیادی باشد، مدفوع کرم ها می‌توانید برای خاک بسیار مفید باشد.
در حالی که گیاهان می توانید بعضی از مواد مغذی رو از خورشید جذب کند، اما مواد مغذی بسیاری وجود دارد که گیاهان می توانید آنها ها را مستقیماً از خاک و کود دریافت کند. از اونجا که کمپوست کرم تقریباً همیشه در دماهای متوسط تهیه می شود، می تواند سطح بیشتری از ازت رو تولید کند. نیتروژن یک ماده مغذی اساسی برای بسیاری از گیاهان است، بنابراین مقدار اضافی آن می تواند یک دلیل عالی برای استفاده از ورمی کمپوست در باغ و باغچه های کوچیک باشد.
اگه تا حالا تو بدنتان کمبود مواد مغذی رو احساس کرده باشید، می توانید که این مشکل می تواند علائم وحشتناکی را به دنبال داشته باشد. همین اتفاق در گیاهان هم رخ میدهد، به این معنا که آنها یک ماده مغذی خاصی را دریافت نمی‌کند. ورمي كمپوست براي گياهانی كه ممكن است نياز به مقدار اضافي مواد مغذی داشته باشد بسيار مناسب است و می‌تواند به گياهایی كه سالم هستند ولی در سطح متوسطی از رشد قرار دارد، كمک شایانی می‌کند.
به شروع رشد بذرها کمک می‌کند
از آنجا که ورمی کمپوست مواد مغذی اضافی را به خاک و گیاهان می‌بخشد، می‌تواند گزینه عالی برای کاشت نخستین دانه باشد. مواد مغذی اضافه شده می‌تواند به رشد گیاه کمک کند. برای گیاهان آپارتمانی (داخل گلدون)، می‌توانید مقدار کمی از این نوع کمپوست رو به خاک مخصوص آنها اضافه کنید.
یکی دیگر از دلایلی مفید استفاده از این کود برای رشد گیاهان، این است که می‌توانید در هر زمان از سال از اون استفاده کنید. اگر می‌خواهید تو فصل زمستان گیاه خانگی خودتان را پرورش بدهید، می‌توانید از کمپوست کرم استفاده کنید و به همین منظور می‌توانید پسماندهای خانگی را تو تمام طول سال به کرم ها بدید تا از آن کود زیستی تولید کنید.
اگرچه استفاده از ورمی‌کمپوست در ابتدای کاشت بذر می‌تواند به رشد آن کمک کند، اما می‌توانید بعداً هم اون رو به خاک اضافه کنین. اگه گیاهان به طور فعال در حال رشد باشد، اکنون زمان بسیار خوبی برای اضافه کردن این کود در بالای خاک هست.
نکته: اگر می‌خواهید از این کود در بالای خاک استفاده کنید، کمی از اون رو در ناحیه اطراف گیاه بریزید. این می‌تواند به توزیع یکنواخت مواد مغذی تو خاک کمک کند.
باعث حفظ رطوبت خاک می‌شد
همه ما می‌دانیم که باید به گیاهان به اندازه کافی آب بدیم تا آنها زنده و سالم بمانند. ورمی کمپوست برای گیاهانی که به آب زیادی احتیاج دارند، مناسب هست. از اونجا که این نوع کود به حفظ رطوبت خاک کمک می‌کند، همچنین می‌تواند میزان آب مورد نیاز برای مراقبت از گیاه رو کاهش بدهد و دیگر نیازی به آب دادن مکرر گیاه جهت حفظ رطوبت نباشد.
می‌تواند بعضی از پاتوژن ها را از بین ببرد
بسیاری از گیاهانی که در باغ ها رشد کرده اند با پاتوژن های گیاهی روبرو می‌شود. مثل انسان ها، گیاهان هم می‌توانند بیمار شوند. خوشبختانه با استفاده صحیح از کود ورمی کمپوست، می توانید به از بین بردن بعضی از عوامل بیماری زا درگیاهان کمک کنید. در مطالعه اخیر در مورد کرم ها نشون میدهد، در حالی که کرم ها میکروب های زیادی را مصرف می‌کنید، اما همان میکروبها لزوماً در مدفوع آنها یافت نمی‌شود.
استفاده زیاد باعث آسیب به گیاه می شود؟
به خاطر وجود مقادیر مختلف نیتروژن و سایر مواد مغذی موجود در ورمی کمپوست، هنگام استفاده از اون روی گیاهان خانگی باید مراقب باشید. کمپوست بیش از حد می‌تواند گیاهان خانگی را بسوزاند. از آنجایی که این یک فرآیند پر انرژی تری نسبت به کمپوست معمولی ست، پس باید کمپوست مورد نیاز خودتان رو برای گیاهانی که به آن احتیاج بیشتری دارن ذخیره کنید. کمپوست کرم سرشار از مواد مغذی هست و برای گیاهان گلدونی کوچک تر، باید راه طولانی تری رو طی کند.
نیاز به دمای خاصی دارد
در طی فرآیند تولید، ورمی کمپوست می تواند مشکل ساز باشد. اگرچه می تواند این کود رو در هر جای دیگری هم نگهداری کنید، اما باید در نظر بگیرید که آنها به دماهای متوسطی جهت نگهداری نیاز دارند. اگه کود موجود در سطل بیش از حد گرم شود، کرم ها خشک شده و می‌میرند.
در حالی که این فرآیند یک روش تهیه کمپوست طبیعی است، اما برای حفظ آن به مراقبت خاصی نیاز است. باید کرم ها را تغذیه کنید و زنده نگه دارید و درجه حرارت محیط رو کنترل کنید. اگه یک فضای کنترل شده ای رو برای کمپوست ایجاد نکنید، ممکن است کود به دست آمده به گیاه ضرر برساند.
فرآیند تولید کود ورمی کمپوست
هدف اصلی در تهیه کمپوست کرم، استفاده از کرم های خاکی و سایر پسماندهای تخریب پذیراست. همانطور که می دانید کود ارگانیک ورمی‌کمپوست برای گیاه بسیار مناسب است.
اصول تهیه ورمی کمپوست
این فرآیند عمدتاً برای افزودن مواد مغذی به خاک مورد نیاز است. کمپوست یک کود طبیعیه که امکان جابجایی آسان آب به گیاهان رو برای رشد و نمو بهتر فراهم می‌کند. کرم های خاکی عمدتاً در این فرآیند مورد استفاده قرار می‌گیرند، چون مواد آلی رو میخورند و از طریق دستگاه های گوارشی خود، مدفوعشان به عنوان کود استفاده می‌شود.
مشخصات مواد مغذی ورمی کمپوست عبارتند از:
- ۶/۱ درصد ازت
- ۷/۰ درصد فسفر
- ۸/۰ درصد پتاسیم
- ۵/۵ درصد کلسیم
- ۲/۰ درصد منیزیم
- ۱۷۵ ppm آهن
- ۵/۹۶ ppm منگنز
- ۵/۲۴ ppm روی
مواد مورد نیاز برای تهیه کود کمپوست کرم:
- آب
- مدفوع گاو
- کاه و کلش
- خاک یا ماسه
- گونی
- کرم های خاکی
- زیست توده علف های هرز
- سطل بزرگ (مخزن پلاستیکی یا سیمانی)
- نی و برگ های خشک شده تو مزارع برنج
- ضایعات زیست تخریب پذیر جمع آوری شده از مزارع و خانه ها
زمان مورد نیاز: ۹۰ روز.
طرز تهیه ورمی کمپوست
- مرحله اول – بستر و زیرساخت
برای تهیه کمپوست می‌توانید از یک پلاستیک یا یک مخزن بتونی استفاده کنید. اندازه مخزن بستگی به میزان مواد اولیه دارد. زیست توده را جمع کنید و حدود ۸ تا ۱۲ روز اون رو در زیر آفتاب قرار بدهید. حالا آنها را بریده و در اندازه مورد نظر خُرد کنیند. مدفوع گاو را آماده کنین و برای تجزیه سریع آن را روی توده بریزید.
- مرحله دوم
یک لایه ۵ تا ۷ سانتی متری خاک یا ماسه در انتهای مخزن اضافه کنید.
- مرحله سوم
حالا بستر مناسبی را با اضافه کردن مدفوع گاو تجزیه شده، برگ های خشک شده و سایر مواد زاید قابل تجزیه از مزارع و آشپزخانه ها آماده کنید. اون ها رو به طور مساوی روی لایه ماسه توزیع کنید.
- مرحله چهارم
این کار را تا عمق ۳۰ سانتی متری ادامه بدهید.
- مرحله پنجم
بعد از افزودن همه زباله های زیستی، گونه های مختلف کرم خاکی را روی مخلوط رها کنید و مخلوط کمپوست را با انبوه کاه خشک یا گونی بپوشانید.
- مرحله ششم
به طور مرتب آنرو آبپاشی کنین تا رطوبت کمپوست حفظ بشود.
- مرحله هفتم
مخزن را با پوشش کاهگلی بپوشانید تا از ورود مورچه ها، مارمولک ها، موش ها، مارها و سایر جانوران جلوگیری شود و کمپوست را از آب باران و آفتاب مستقیم دور نگه دارید.
- مرحله هشتم
برای جلوگیری از گرمای بیش از حد کمپوست، بررسی مکرری را انجام دهید. رطوبت و دمای مناسب اون رو حفظ کنید.
پنج واقعیت جالب در مورد کرم های کمپوست
- مدفوع کرم بیش از ۶۰ ریز مغذی و مواد معدنی کمیاب از جمله کلسیم، منیزیم، ازت، فسفات و پتاس رو دارد.
- مدفوع کرم مانع از بالا رفتن سطح PH بالا می شود و به عبارتی مقدار PH را در سطح معینی تنظیم می‌کند.
- هوموس موجود در مدفوع کرم، سموم و قارچ های مضر و باکتری ها را از خاک میگره. بنابراین، کرم ها توانایی مقابله با بیماری های گیاهی را دارند.
- کرم ها توانایی تثبیت فلزات سنگین در زباله های آلی را دارند. این مهم مانع از جذب ترکیبات شیمیایی توسط گیاهان می‌شود.
- افزودن ورمی کمپوست یه روش موثر برای دفع مگس های سفید، شته ها و کنه ها ست.
کلام آخر
کود ورمی کمپوست یه روش عالی برای مقابله با پسماندهای خانگی و ایجاد کودهای آلی است. در شرایط مناسب، می‌توان از آن تقریباً برای رشد هر نوع گیاهی از جمله گیاهان گلدان و خانگی استفاده کرد. این کود به شکلی کاملاً طبیعی تولید می‌شود و مضرات آن بسیار کمتر از فوایدش هست. پس بسته به نوع کاری که می‌خواهید انجام دهید، به دنبال کود کمپوست مناسب باشید.
سؤالات متداول در مورد کود ورمی کمپوست
این نوع کمپوست نوعی کود آلی هستش. این ماده با کمپوست پسماندهای آلی با استفاده از گونه های مختلف کرم های خاکی تولید میشه. این نوع کود زیستی ترکیبی از تجزیه مواد زائد سبزیجات یا مواد غذایی و از همه مهمتر مدفوع کرمه.
یک کمپوست با کیفیت و مناسب، تیره رنگ و مرطوب هستش و بوی خاک میده. این نوع کود حاوی مواد مغذی محلول در آبه و یک کود طبیعی عالی و غنی از مواد غذایی برای خاک هستش.
اگرچه این کمپوست شامل مدفوع کرم های خاکی هستش، اما محصول نهایی حاوی هیچ کرم خاکی نیست. اما در موارد نادر ممکنه حاوی تخم های کرم خاکی باشه.
از کرم خاکی به عنوان دوست کشاورزان یاد میشه. این موجودات با فعالیت های روزمره خودشون، خاک رو حاصلخیز میکنن. توصیه میشه که از این کمپوست به طور طبیعی تو اراضی کشاورزی استفاده بشه. ناگفته نمانه، از این کود بیشتر در کشاورزی ارگانیک تو مقیاس کوچیک استفاده میشه.
این نوع کمپوست یکی از کودهای مناسب برای خاکه که میتونین از اونا برای رشد گیاهان گلدان استفاده کنین. این کود رو میتونین با خاک یا حتی شن مخلوط کنین. بسته به نوع گیاه مورد استفاده، میتونین با استفاده از این نوع کود، ترکیب خاکی عالی ایجاد کنین. مواد مغذی موجود این کمپوست، به آرومی و به طور پیوسته در اختیار گیاهان قرار میگیرن که یک وضعیت ایده آل رو برای اون ها فراهم میکنن.
برای اکثر گیاهان گلدون باید در مراحل مختلف رشدشون، مقدار اضافی کمپوست کرم داده بشه. میزان کمی از اون رو میتونیم هر دو تا سه ماه یکبار به گلدون اضافه کرد. وقتی که این کمپوست به صورت با سطح بالایی خاک مخلوط بشه، به عنوان «پانسمان» شناخته میشه. سپس رشد سالم و سریع گیاهان رو تضمین میکنه.
کمپوست کرم برای بیشتر گیاهان گلدار زینتی، گیاهان برگ دار یا گیاهان خونگی ایده آل هستش. همچنین، این نوع کود زیستی انقلابی تو زمینه تولید سبزیجات مصرفی انسان و باغداری ایجاد کرده. تو کشاورزی ارگانیک بهترین نتایج رو نسبت به سایر کودهای شیمیایی از خودش نشون داده. انواع سبزیجات میوه ای، زیرزمینی و برگ دار رو میتونین با استفاده از این نوع کمپوست به عنوان یک کود اصلی، چه توی گلدون و چه توی باغچه های پرورش کشت کنین.
باید اطمینان حاصل کنین که کمپوست خریداری شده از یک منبع معتبر تهیه شده باشه و عاری از هرگونه انواع ناخالصی ها و عوامل بیماری زا باشه.
در حالت ایده آل، کمپوست کرم در گلدون گیاه جدید به مخلوط خاک اضافه میشه. یک قسمت خاک باغچه، یک قسمت کوکوپیت و یک قسمت ورمی کمپوست، هر سه مواد کاملاً با هم مخلوط میشن و به گلدون اضافه میشن.
